İntenet bağlantınızı yoxlayın...

Azərbaycan dili


Natiq Vahidov


NV ACADEMY
Doldurmaq vacibdir

Sual 1 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Tünd-qara hərflərlə verilmiş cümlələrə əsasən uyğunluğu müəyyən edin.

a) ……
b) ……
c) ……
d) ……

1. Plandır
2. Proqnozdur







Sual 2 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Mətndə çərçivə daxilində verilmiş sözün şərhi hansı variantda verilmişdir?







Sual 3 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Cədvəldə hansı fikirlərin yeri dəyişdirilsə, uyğunluq bərpa edilər?

Mətnə əsasən faktdır

Mətnə əsasən ehtimaldır

1. Simmetrik quruluşa malik olan türbədə simmetriya mərkəzi Mümtaz Mahal məqbərəsidir.

2. Vəsiyyətinə əsasən Cahan şahı xanımı Mümtaz Mahalın yanında dəfn diblər.

3. Tac-Mahal abidəsi iyirmi ilə tikilib.

4. Minlərlə turistin Hindistana axın etməsinin əsas səbəbi bu möhtəşəm tikilini görməkdir.

5. Sənət əsəri olan bu abidənin divarları həqiqi xəzinə daş-qaşları ilə örtülüdür.

6. Divarlarına Qurani-Kərimdən həkk olunmuş nümunələr türk memarı tərəfindən yazılmışdır.







Sual 4 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Hansı sualın cavabını mətnə əsasən tapmaq mümkün deyil?







Sual 5 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Mətnin üslubunun səciyyəvi xüsusiyyətləridir:

1. milli ictimai təfəkkürün təzahür formasıdır.
2. təsirli, anlaşıqlı olması əsas tələbidir.
3. nitqin sərbəstliyi və təbiiliyi əsas cəhətidir.
4. "mətbuat dili" kimi də tanınır.
5. ancaq şifahi formada mövcuddur.
6. mürəkkəb cümlə və modal sözlərə geniş yer verilir.







Sual 6 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Birinci abzasın son cümləsi: (√ )

Bədii sualdır.

Bədii sual deyil.

Çünki:


Sualın cavabını yazılı şəkildə aşağıdakı xanaya daxil etdikdən sonra “Cavabı təsdiqlə” butonuna klik edin. Açılan qiymətləndirmə meyarları ilə öz cavabınızı müqayisə edib qiymətləndirmə aparın. Nəzərə alın ki, daxil etdiyiniz cavablara test tərtibçisi (müəllim, təlimçi və s.) istəkdən asılı olaraq baxa bilər.




Sual 7 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


“Elə həmin vaxt lord Keyzon irimiqyaslı  yenidənqurma  işlərinə başladı” cümləsi mətndə hansı rəqəmin yerinə yazılsa, məzmun və ardıcıllıq gözlənilər?

Fikrinizi mətnə görə əsaslandırın.


Sualın cavabını yazılı şəkildə aşağıdakı xanaya daxil etdikdən sonra “Cavabı təsdiqlə” butonuna klik edin. Açılan qiymətləndirmə meyarları ilə öz cavabınızı müqayisə edib qiymətləndirmə aparın. Nəzərə alın ki, daxil etdiyiniz cavablara test tərtibçisi (müəllim, təlimçi və s.) istəkdən asılı olaraq baxa bilər.




Sual 8 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Qarşısında ■ işarələri qoyulmuş cümlələrdən birində nəticə hissə səbəbdən öncə işlənmişdir. Cümləni yazıb fikrinizi əsaslandırın.


Sualın cavabını yazılı şəkildə aşağıdakı xanaya daxil etdikdən sonra “Cavabı təsdiqlə” butonuna klik edin. Açılan qiymətləndirmə meyarları ilə öz cavabınızı müqayisə edib qiymətləndirmə aparın. Nəzərə alın ki, daxil etdiyiniz cavablara test tərtibçisi (müəllim, təlimçi və s.) istəkdən asılı olaraq baxa bilər.




Sual 9 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Əsas mətnin aid olduğu üslubun səciyyəvi xüsusiyyətlərini çərçivə daxilində verilmiş mətnin üslubunun səciyyəvi xüsusiyyətləri ilə müqayisə edilsə, hansı rəqəmlə işarələnmiş xana(lar) boş qalar?

Fikrinizi bir cümlə ilə əsaslandırın.
 

“Səadət sarayı” mətnindən - 1912-ci ildə Səadət sarayının tikintisi başa çatır. Bir gün Murtuza Muxtarov gəzinti adı ilə Liza xanımı faytona mindirib binanın qarşısına gətirir. Heyrətindən nə deyəcəyini bilməyən qadın, binanın qapısında qulluqçularının onları qarşıladığını görüncə və sarayın ona bağışlandığını eşidincə sevincinin həddi-hüdudu olmur. Bakı milyonçusu xanımı ilə bu sarayda 1920-ci ilə qədər yaşayır.

 

“Sevgi abidəsi” mətni

“Səadət sarayı” mətni

1.

2.

                                           3.

 

 

 


Sualın cavabını yazılı şəkildə aşağıdakı xanaya daxil etdikdən sonra “Cavabı təsdiqlə” butonuna klik edin. Açılan qiymətləndirmə meyarları ilə öz cavabınızı müqayisə edib qiymətləndirmə aparın. Nəzərə alın ki, daxil etdiyiniz cavablara test tərtibçisi (müəllim, təlimçi və s.) istəkdən asılı olaraq baxa bilər.




Sual 10 - 10

Sevgi abidəsi

           Hindistanın Aqra şəhərində yerləşən Tac-Mahal dünya  memarlığının şah əsəridir.  Bu abidə Böyük Moğollar  İmperiyasının  hökmdarı,   Əmir Teymurun nəslindən olan Cahan şahın əmri  ilə ucaldılmış Tac-Mahal həm də  əbədi məhəbbətin rəmzidir. 1 Bəs belə bir möcüzəni yaratmağa Cahan şahı nə sövq etmişdi? 

        ■ 1630-cu ildə Cahan şaha böyük kədər üz verdi.  Xanımı Mümtaz Mahal Banu Bəyim  on dördüncü övladını dünyaya gətirən zaman gözlərini əbədi yumdu. a) Heç cür ovuna bilməyən  Cahan şah bir il sonra Mümtaz Mahala böyük məhəbbətini misli görünməmiş memarlıq abidəsi tikdirərək əbədiləşdirmək istəyirdi. 2   

          Böyük və gözəl fəvvarəli bağ içində salınmış türbənin tikintisi 1651-ci ildə başa çatdı. Tac-Mahal beşgünbəzli möhtəşəm binadan və künclərindəki  dörd minarədən ibarət tikilidir.  Türbənin xarici  görünüşü  mütləq simmetriya konsepsiyasına  söykənir  və Mümtaz Mahalın məqbərisinə nəzərən mərkəzi-ox simmetriyasına malikdir.

        ■ Cahan şahın əmri ilə Tac-Mahalın divarları  yarımşəffaf ağ  mərmərlə örtüldü. Şahın bu əmrinin xüsusi səbəbi var idi. b) Rəngini dəyişən, daha doğrusu, belə bir təsəvvür yaradan mərmər gündüzlər ağ, dan yeri söküləndə, qürub çağında çəhrayı, gecələr isə  gümüşü  rəngə çalacaqdı. 

         Abidədəki dekorativ elementlər müxtəlif boya, suvaq, daş

inkrustasiya

və oyma fiqurların köməyi ilə yaradılıb.  Kompleksin divarlarına həmçinin  Qurani-Kərimdən parçalar həkk olunub.  Divarlar və tavan əlvan daşlarla – firuzə, qara, qırmızı və narıncı əqiq, malaxit, mirvari,  sədəf, kəhrəba, zümrüd və yaqutla işlənib. Ümumiyyətlə, iyirmi səkkiz növ  yarımqiymətli və qiymətli  daşlardan istifadə olunub. Bu daşları  hətta Çin, Əfqanıstan, Tibet və Şri-Lankadan gətirirdilər. c) Türbəni türk memarı Ustad Məhəmməd İsa Əfəndi tikib. 3

         Türbəni bəzəyən  günbəzlər qızıl suyu çəkilmiş  fiqurlarla tamamlanıb.  Yeri gəlmişkən, sərdabəni bəzəyən mərmər günbəz Tac-Mahalın ən cəlbedici hissəsidir. Onun hündürlüyü  35 metrdir.  Baş günbəzin əzəldən qızıldan olan tacı XIX əsrdə tuncla əvəzlənib. Tacı ucları səmaya istiqamətlənən aypara tamamlayır.  

       ■ d)Ölümündən sonra Cahan şahı sevimli xanımının  yanında dəfn ediblər. Hazırda onların sərdabələri türbənin içindədir.

    ■ XIX əsrin sonunda Tac-Mahalın ayrı-ayrı hissələri baxımsız vəziyyətə düşdü: 4 Türbə Britaniya   əsgərləri və məmurları tərəfindən qarət edildi. Onlar binanın divarlarından qiymətli daşları  söküb aparırdılar. 5

     Bərpa işləri 1908-ci ildə başa çatdı. Moğalların bir vaxtlar cənnəti  xatırladan bağına da əl gəzdirib, onu Britaniya üslubuna saldılar.

       ■ 2007-ci ildə  isə  ümumdünya səsverməsi nəticəsində  Dünyanın Yeddi yeni möcüzəsi siyahısına salınıb.


Mətn əsasında cədvəli tamamlayın.
 

Müddəa Müddəanı əsaslandıran fakt:
Abidənin bir hissəsində istifadə olunan material sonrakı dövrlərdə başqa materialla əvəzlənib. 1. 

 


Sualın cavabını yazılı şəkildə aşağıdakı xanaya daxil etdikdən sonra “Cavabı təsdiqlə” butonuna klik edin. Açılan qiymətləndirmə meyarları ilə öz cavabınızı müqayisə edib qiymətləndirmə aparın. Nəzərə alın ki, daxil etdiyiniz cavablara test tərtibçisi (müəllim, təlimçi və s.) istəkdən asılı olaraq baxa bilər.




Rəylər