Düzü gəzib dolanandan sonra evə gəlməli idi.

Səfəralı geri döndüyü zaman bircə arzusu vardı.

Bir fikir yüz borcu ödəmir.

Hamı var idi, ancaq mən yox idim.

Bir gül ilə baharın gəldiyini demək olmaz.

1, 2

1, 4

3, 4

2, 3 

yalnız 2

1, 3

1, 4

2, 4

3, 4

yalnız 2

1, 3

3, 4

1, 2

1, 2

yalnız 2

1, 4

1, 2

3, 4

2, 3

yalnız 2

Abbas kişi oğluna baxıb dərindən nəfəs aldı.

Bu şərqini eşidəndə Zaur sinədolusu ah çəkdi.

Burada gözüyaşlı uşaqları görəndə kədərini gizlədə bilmədi.

Mərdan məktubu verib dilcavabı danışdı.

Dostunun dediklərini birdən-birə başa düşmədi

1-a; 2-b, e; 3-d

1-c; 2-a, e; 3-b,d

1-c, e; 2-a; 3-d

1-c; 2-b; 3-e, d

1-c, d; 2 -a, e; 3- b

Gümüş saatı qoluna taxdı.

Xəstə olduğundan fərqli görünürdü.

Əziz xatirələrindən ayrılmaq istəmirdi.

Adil insanları çox sevirdi.

Yeganə övladı ilə qürur duyurdu.

İclasda yenə də vacib məsələ müzakirə olunurdu.

O, yenə də qəmli musiqilər dinləyirdi.

Bir də körpü açılanda görüşdülər.

Uzaqdan bala ceyranı gördük.

Görünməz sirlərin axın-axın gəldiyini hiss etdi.

1, 2, 4 

1, 3, 5

1, 2, 3

2, 4, 6

3, 5, 6

1, 3

2, 3

1, 4

2, 4

3, 4

yalnız 5

2, 3

1, 4

2, 4

yalnız 3

1, 3

2, 3

1, 4

2, 4

3, 4

Quruluşca düzəltmədir.

Bir neçə leksik şəkilçi iştirak edir.

Subyekt məlum deyil.

İş görən məlumdur.

Hər biri müstəqil cümlə üzvüdür.

1, 2, 3

2, 4, 6

1, 3, 5

3, 4, 6

1, 4, 5

düzəliş

açılış 

dəyər

döyüşkənlik 

bağlayıcı

2, 4, 5 

2, 5

1, 3, 4

3, 5 

1, 4

3, 4, 5

1, 3, 5 

4, 5, 6

1, 2, 3

1, 2, 6

oğlanlar

əməkdaş

sənətkar

sevinc

dinləyici

Omonim kimi işlənə bilir.

“Yaşayış” sözü ilə eyniköklüdür.

Sadə söz kimi işlənə bilməz.

Sinonimi vardır.

Antonimi vardır.

gözlə

bağlı

yaman

xəbərsiz

qaçaq

od götürmək

göyə çıxmaq

ağız əymək

üzü gülmək

vəziyyəti gərginləşmək

sarsıdıcı

qorxuducu

aldadıcı

azaldırdıq

göyərdilmişdir

Bir ay tamam oldu,
düz bir ay, bir gün
Gəldim qəbiristana...

Əbədi bir od kimi öz içindən közərib
Hey yanır şeirim mənim.

Fırlanır karusel bir təkər kimi.
Daima fırlanan, dönən yer kimi.

Atası belə Anardan arxayın deyildi.

Bax vaxtında gəlsə idin, indi hər şey yolunda idi.

Yalnız nəqli cümlənin xəbəri ola bilər.

İsmi xəbər kimi işlənə bilər.

Baş və budaq cümlənin xəbəri ola bilər.

Feili xəbər kimi işləndikdə omonimi olmur.

Yalnız düzəltmə söz kimi düşünmək olar.

“Mənim böyük qardaşım” birləşməsində ədəbi dilin norması pozulmuşdur.

“Bir çoxları bu haqda qərar vermədi” cümləsində qrammatik norma pozulmuşdur.

“Qaranquş balaları yuvadan uzaqlaşdılar” cümləsində qrammatik norma pozulmuşdur.

“Elə sakit idi ki, sanki ağzında dili yox idi” cümləsində leksik norma pozulmamışdır.

Dünəndən bəri Sevinc anasının könlünü ala bilməmişdi

Atasına sarı gəlmək istədi, bacarmadı.

Haqqında heç bir kəsir olmamalı, zəhməthaqqı tam ödənilməlidir.

Qapının yanında tək dayanan oğlanı görəndə ona yaxınlaşdı.

Səhər küləyi qızın saçlarına sığal çəkirdi.

Feyləqus – Xərac verməklə ölkəsinin toxunulmazlığına nail olmuş hökmdardır.

İskəndər – Səfər etdiyi hər yeri işğal edər, öz hakimiyyətini bərqərar edərdi.

Nüşabə – Əsər boyu inkişafda təsvir olunan obrazdır.

Dara – İskəndərə xərac verməkdən imtina edərək onunla açıq döyüşə girməkdən çəkinmir.

Pələngər – İskəndərin ölkəsinə hücumu zamanı İskəndərin öz əli ilə cəzalandırılır.

Qədim dövr ədəbiyyatına aid yazılı nümunələr türk dilində idi.

Q.Təbrizi “Ət-təfasir” adlı farsca lüğətin müəllifidir.

Orta dövr sənətkarı Q. Təbrizinin əsərlərinin çox az hissəsi türk dilində idi.

Q. Tərizi orta dövr sənətkarıdır.

Q.Təbrizinin yaradıcılığında türkdilli nümunələr yer almamışdır.

Sevgisi uğrunda çəkdiyi əzab-əziyyətləri vurğulamaqla

Artıq sevgisindən usandığını göstərməklə

Sevgilisinin gözəlliyini təsvir etməklə

Səbirli olduğunu göstərməklə

Sevdiyinin sadiqliyini göstərməklə

Şeirdə təbiətdən də kömək umulur.

İdeyası azadlığa səslənilən əsərdə müəllifin amalı açıq-aşkar duyulur.

Müəllif özünün əsirlikdə olduğunu qeyd edərək vətəndaşlarını vətənin azadlığı üçün birliyə səsləyir.

“Sərsəm gediş” dedikdə şair təlatümlü, çətin siyasi prosesləri nəzərdə tutur.

Vətən müqəddəs yerə bənzədilir.

1,3,4

4,5,6

1,2,4

2,3,5

1,2,3

Adı gizli saxlanılan gözəl personaj kimi əsərdə yoxdur.

Simvolik surətin iştirakı

Aşiqin yarından göndərdiyi elçi ilə xəbər alması

Məhəbbət mözusunda olması

Ədəbi yaradıcılıq forması

Sonuncu bənddə sevgilisinə qovuşacağına inam kədər hissini üstələyir.

Şair İbrahimxəlil xanın adını çəkərək, ondan saraya qayıtmalarını istəyir.

Kənd gözəllərinin xarakteri və gözəlliyinin təsviri də əks olunmuşdur.

Kür qırağındakı kənd gözəlləri ilə yanaşı, bir-birindən gözəl obalardan da bəhs edilir.

Şairin məhəbbət lirikasına aid olan qoşmalarındandır.

1, 3

1, 4

2, 3, 4

1, 2, 4

2, 3

Təpəgöz oğuz elindən can almaqla yanaşı xərac da almışdı.

Qazan xanın məsləhəti ilə iki qocanı yemək bişirmək üçün Təpəgözün yanına göndərirlər.

Basat Təpəgözü gücsüz, zəif bir milçəyə bənzədərək ondan qorxmadığını göstərir.

Basat qardaşının ölümünü çapqınçılıqda olarkən tanımadığı bir qarıdan öyrənir.

Tapılan əcaib uşaq haqqında Sarı çoban Bayandır xana məlumat verir.

Musiqini anlamayanlara müraciətlə yazılmışdır.

Süjet xəttinə malik ictimai məzmunlu şeir nümunəsidir.

Musiqini haram, onu dinləməyi günah sayan ruhanilər satira hədəfinə çevrilir.

Şair müğənninin nəfəsini Davud peyğəmbərin səsinə bərabər tutur.

Əsər müxəmməs janrında, əruzun xəfif bəhrində qələmə alınmışdır.

Bədii əsərlərdə iştirak edən müxtəlif insan surətləridir.

Həm müsbət, həm də mənfi surət öz fərdi xüsusiyyətləri ilə seçilir.

Hər ikisi əsərdə irəli sürülən ideya uğrunda mübarizə aparır.

Hər ikisi əsərin əsas qəhrəmanı ola bilər.

Hər ikisi əsərdə müəyyən mövqeyə malik olur.

İnversiya, metafor, mübaliğə

Metafor, mübaliğə, litota

Litota, təzad, inversiya

Təzad, mübaliğə, metafor

Təkrir, metafor, mübaliğə

a, d, e

b, e 

c, d

a, e 

b, c

1,4,6

1,5,6

3,5

2,3,5

2,3,6

Şeirlərində xalq yaradıcılığından bəhrələnməsi

Məhəbbətə dair fikirlərində Füzuli ənənəsinə sadiq qalması

Poema müəllifi olması

Həm lirik, həm də epik növdə yazması

Yalnız klassik şeirlərə müraciət etməsi

ixtiyarsız, hüquqsuz olduğunu dərk edir.

arzu və istəyini heç kimə bildirmir.

rəfiqələrindən fərqli olaraq, sevmək və sevilməyi dəhşətli saymır.

heç kimin onu anlamadığından təbiətə üz tutur.

ürəyini şama, pərvanəyə, aya açır, onlarla dərdləşir.

Lirika- lira sözündəndir, yunanca musiqi alətinin adıdır.

Lirika insanın hiss-həyəcanlarının, fikir və arzularının ifadəsidir.

Lirikada müəyyən hadisədən alınan təəssürat oxucuya təhkiyə yolu ilə çatdırılır.

Lirikada subyekt əsas yer tutur.

Lirikda lirik qəhrəmanın fərdi duyğuları ümumiləşə bilir.

Toqata getmək üçün İsabalının seçilməsi

Koroğlunun əllərinin zəncirlə möhkəm bağlanması

İsabalının Koroğlunun saxlanıldığı yeri tapması

Koroğlunun aparılması xəbərinin Çənlibelə çatdırılması

Bolu bəyin gəlib Çənlibeli tapması

1, 2

1, 4

1, 3

2, 4

2, 3

Epik epos sözündən olub, danışmaq, söyləmək deməkdir.

Epik janrlarda obyekt nəql etmək yolu ilə çatdırılır.

Epik janrlar yazara həyatı, insanları hərtərəfli göstərməyə imkan verir.

Epik janrlarda yazıçı hadisəni subyekt kimi seçir.

Epik janrlara təsviri janrlar da deyilir.

Cinas sözlərdən istifadə olunmuşdur.

Şeirin orta bəndlərindən biridir.

Bəndin aid olduğu şeir gəraylı janrındadır.

Bütün misraların daxili bölgüsü eynidir.

Birinci misrada metafor işlənmişdir.

“Yeddi gözəl”

“Sirlər xəzinəsi”

“İskəndərnamə”

“Leyli və Məcnun”

“Xosrov və Şirin”

inversiya

bədii sual

təkrir

bədii təzad

təşbeh

Satira və yumor mühüm yer tutur.

Cəmiyyətdəki nöqsanlar tənqid edilir.

Həm nəzm, həm də nəsrlə olur.

Molla Nəsrəddin və Bəhlul Danəndə ilə bağlı lətifələr daha geniş yayılıb.

Sarkazmdan geniş istifadə olunur.

Əsər şairin insanlığın taleyindən narahatlığını ifadə edir.

Əruzun həzəc bəhrində yazılmışdır.

Kəskin tənqidi məzmunu ilə seçilir.

Şeir bir çox mənəvi-əxlaqi dəyərləri aktualllaşdırır.

Satirik tipin öz dili ilə özünüifşa üsulundan istifadə edilib.

vətəninin təbiətinə vurğundur. 

yazıb-yaratmaq arzusu, işıqlı gələcəyə nikbin inam hissi ilə yaşayır.

vətən sevgisi və yaşamaq həvəsi ilə seçilir.

ona dönük çıxa biləcək dostlarından narahatlıq və təlaş hissi keçirir. 

insanlara, təbiətə və dünyaya olan aydın münasibətini ifadə edir.

Vaxtilə yurdun Sarınər, Şahdağ, Kəpəz, Qoşqar kimi əzəmətli dağlarından ilham alan sənətkar indi təbiətin korlanmasından kədərlənir.

İnsanların daha dağlara üz tutmaması məyusluq, pərişanlıq doğurur.

Dağların məlul görkəmi də təsvir olunur.

Dağlara baxanda yaranan xoş romantik duyğular da məharətlə tərənnüm olunur.

Şair elsiz yaşadığı üçün özünü məzəmmət edir.

İzzət Orxanı həmişə düz yola çağıran müsbət surət kimi yadda qalır.

Səlma təhlükəsiz yolu göstərərək Muradın qaçmasını təmin edir.

Qanpolad onu pusquya salan Orxanı vursa da, Muradın gülləsinə tuş gəlir.

Murad xəncərlə özünü vurmaq istəyir, amma Səlma ana ona mane olur.

Səlma ana həsrətlə gözlədiyi oğlunu son nəfəsdə görüb danışdıra bilmir.

İnsan arzularına zidd olan cəmiyyətdə yaşayan nəcib insandır.

Dövrünün tələblərinə uyğun formada yaşayır.

Çürük adət-ənənələrə etirazını aşkar şəkildə bildirə bilir.

Sevdiyi insanı ilk dəfə məktəbdə görür.

Şəxsiyyət azadlığı onların düşüncəsində, eləcə də həyatlarında yer almır.

Həyat yoldaşı onun qorodovoyluq peşəsində qalmasını istəyirdi.

Kərbəlayi Zalı işindən daha çox, yaşlandığı üçün alacağı təqaüd maraqlandırırdı.

Kərbəlayi Zal heç nə tapa bilmədiyi üçün pristav onu tənqid edir.

Feyzullanın evinə gətirilən çuvalları Kərbəlayi Zaldan daha əvvəl başqa qorodovoy görür.

Qorodovoyların qorxduğunu görən usta Feyzulla çuvalları özü açmalı olur.

XI əsrin II yarısında paytaxt şəhərdə dağıdıcı zəlzələnin baş verməsi

Slavyanlara qarşı gürcülərlə birgə mübarizə aparılması

Səlcuqların Azərbaycana gəlişi zamanı müqavimətsiz tabe olması

Mənsub olduğu sülalənin son hökmdarı olması

Hakimiyyətinin müəyyən dövrlərində tam müstəqil siyasət yürüdə bilməməsi

Tamğa

Qopçur

Çobanbəyi

Bəhrə

Üşr

1.2

1.3

3.5

3.4

2.5

1 – Sərab, b – Səfəvilər Qars qalasına hücum etməməli idi, c – Uzun müddət münasibətləri tənzimlədi, 4 – Rəşt

1 – II İstanbul, b – Özündən əvvəlki sülhün şərtləri bərpa olundu, c – Ərəb iraqı daxil olmaqla Zəncir qalasından şərqdəki torpaqlar Səfəvilərə verildi, 4 – Kirmanşah

1 – II İstanbul, b – Sərab sülhünün şərtləri bərpa olundu, c – Bağdad Osmanlı dövlətinə qaytarıldı, 4 – Kirmanşah

1 – Mərənd, b – Sınıq körpü döyüşünün nəticəsində imzalandı, c – Ordubad əhalisi bütün vergilərdən azad edildi, 4 – Qəsri Şirin

1 – Mərənd, b – Amasiya sülhünün şərtləri bərpa olundu, c – Ərəb İraqı Səfəvilərin nəzarətində qaldı, 4 – Kirmanşah

4516

3561

246

5621

4531

1

3

5

4

2

3.2.1

1.3.2

2.3.1

2.1.3

3.1.2

Zemstvo islahatını keçirdi

Zemstvoların müstəqilliyini məhdudlaşdırdı

Məhkəmə islahatı həyat keçirdi

Təhkimçilik ləğv edildi

Mətbuat üzərində senzura gücləndi

Burqundlar

Xəzərlar 

Alanlar 

Ostqotlar 

Qotlar 

1-A;3-e,f,g

1-B;3-d,e

1-C;3-d,g,h

1-A;3-d,e,f

1-C;3-e,g

Yəhudilər

Romalılar

Yunanlar

İspanlar

Midiyalılar

Dövlət kəndlilərinə icma torpaqlarından nəsli istifadə hüququnun verilməsi

Qeyrət partiyasının yaradılması

Bakıda ilk teatr binasının tikilməsi

Mirzə Kazımbəy tərəfindən Peterburq Universitetində Şərq dilləri fakültəsinin açılması

İlk üsulu-cədid məktəbinin yaradılması

1389 il 

1055 il

1015 il

1681 il

1618 il

1, 4, 5

2, 3, 5

1, 2, 4

1, 2, 3

3, 4, 5

1

2

3

4

5

1-a,e; 2-c,b; 3-d

1-a,b; 2-d,e; 3-c

1-c,d; 2-a,e; 3-b

1-a,c; 2-b,d; 3-e

1-a,e; 2-c,d; 3-b

1234

2134

4132

4321

4123

Ana vətən partiyasının hakimiyyətə gəlməsi

Məhkəmənin üçüncü hakimiyyət qurumu kimi tanınması

Kənan Evren tərəfindən hərbi çevrilişin həyata keçirilməsi

“Kıbrıs sülh hərəkatı” adlı hərbi əməliyyatın həyata keçirilməsi

Qadın siyasətçinin ilk dəfə baş nazir olması

a,c,e 

d.b.a

a.b.c

c.d.e

a.b.e

E,ə IX-XI əsrlərdə erkən polislərin yaranması

Pun müharibləri

Milan fərmanı

Karfagenin roma əyalətinə çevrilməsi

Plebeylərin tam hüquqlu vətəndaş olması

15 il

19 il

21 il

17 il

22 il

Xarəzmin Teymurilərə tabe edilməsi

Teymurilərin paytaxtının Herata köçürülməsi

Terek döyüşünün baş verməsi

Hindistanın Teymur tərəfindən tutulması

Teymuri dövlətinin yaranması

1-c,e; 2-a

1-c,d; 2-e

1-c,e; 2-d

1-b,c; 2-a

1-e,f; 2-c

123

245

15

135

25

374-cü ildə Qərbi Hun dövlətində hakimiyyətə gələn Balamir Qara dəniz sahillərində qotları məğlubiyyətə uğratdı

Qərbi Hun imperatorluğu şərqdə Volqa çayından qərbdə Reyn çayına, cənubda Balkan yarımadasından, şimalda Baltik dənizinə qədər əraziləri əhatə edirdi

Ağ hunların Hindistana aramsız yürüşləri Şimal-Qərbi Hindistanın tamamilə tutulmasına gətirib çıxardı

Tarixdə türk adını daşıyan ilk dövlət Aşina qəbiləsinin mənsubları tərəfindən yaradılmışdır

Çinin paytaxtını ələ keçirən Moyon Çur Çin imperatorunun hakimiyyətini bərpa edərək özündən asılı hala saldı

42135

12345

54321

34125

25134

Şamaxı xanlığının tamamilə Quba xanlığına tabe edilməsi

Hacı Çələbinin Borçalı və Qazax mahallarının idarəsini oğlu Ağakişiyə tapşırması

Kartli və Kaxetiya çarlıqlarının II İrakli tərəfindən birləşdirilməsi

Qarabağ xanlığının asılı hala düşməsi

Bakı Dövlət Universitetinin fəaliyyətə başlaması

Bakıda “xalq evləri”nin təşkil edilməsi

Məktəblərin milliləşdirilməsi

Senzuranın ləğv edilməsi

Dövlət Bankının yaradılması

Döyüşdə fərqlənmiş şəxslərə” Sovet İttifaqı Qəhrəmanı” adı verildi

Azərbaycanın işğal olunması üçün xarici dövlətlər  bır sıra planlar hazırladı

Bakı nefti xüsusi rola sahib idi

Azərbaycanlılar rusların tabeliyində çıxış edirdi

”Qırmızı ulduz” ordeni ilə təltif olunan azərbaycanlı döyüşçülər vardı

ABŞ və İngiltərənin Rusiyaya yardım etməsi İrandan həyata keçirilirdi

1-e; 2-a; 3-b,c

1-c,d; 2-a,e; 3-b

1-c,e; 2-a; 3-b

1-a; 2-b,c; 3-d,e

1-b; 2-c,d; 3-a,e