I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.

                                                  I Şah Təhmasibin əlyazması
          I XVI əsrdə Yaxın Şərqin ən mühüm mərkəzlərindən olan Təbrizdə – Səfəvilər sarayında əsası qoyulmuş saray kitabxanası dəyərli əlyazmaların toplanması və hazırlanması ilə məşğul olurdu. Saray kitabxanasında ərsəyə gətirilmiş ən məşhur əlyazmalardan biri də dahi¹ şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sidir. Əlyazma Səfəvi hökmdarı I Təhmasibin əmri ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmışdır.
         ●Zəngin naxışlarla bəzədilmiş əlyazmanın üzü məşhur xəttat Şah Mahmud Nişapuri tərəfindən köçürülmüşdür. “Zərrinqələm” ləqəbi ilə tanınan Şah Mahmud ömrünün böyük hissəsini Səfəvi sarayında keçirmişdir. II Müasirlərinin verdiyi məlumata görə, o həm də şeirlər yazmışdır. Şah Mahmud Nişapurinin xətti ilə yazılan bir sıra əlyazmalar hazırda London, Paris, İstanbul, Sankt-Peterburq və s. şəhərlərdə yerləşən muzeylərdə qorunur.
         “Xəmsə”nin əlyazmasına müəllifin yazdığı beş poema daxil edilmişdir. Əlyazmanın səhifələri 14 miniatürlə bəzədilmişdir. Bu miniatürlər Səfəvilər dövrünün ən məşhur 5 rəssamına aiddir. Onların arasında isə ən çox Ağa Mirək Mirzə Qiyas adlı rəssamın əsərlərinə yer verilmişdir. 6 miniatür məhz bu rəssamın fırçasından çıxmışdır. Ən az miniatür müəllifi olan rəssam isə Müzəffər Əlidir. Onun cəmi bir əsəri əlyazmaya yol tapa² bilmişdir. III XVII əsrdə Məhəmməd Zaman adlı rəssam tərəfindən çəkilmiş 3 miniatür sonradan əlyazmaya daxil edilmişdir. Bununla da əlyazmadakı miniatürlərin sayı 17 olmuşdur. Sonradan əlavə olunan rəsmlərin hamısı “Yeddi gözəl” poemasına aiddir. Maraqlıdır ki, əlyazmada yer alan miniatürlər N.Gəncəvinin dörd poemasına aiddir. Rəssamlardan heç biri “İskəndərnamə” poemasına aid illüstrasiya çəkməmişdir.
           Əlyazmaya daxil edilən miniatürlərə diqqət yetirdikdə görünür ki, rəssamlar “Xəmsə”dən daha çox hökmdarları tərif edən epizodları³ seçməyə diqqət yetiriblər. ●Bununla belə əlyazmada hökmdarla əlaqəli olmayan illüstrasiyalar da mövcuddur. Məcnunla bağlı iki miniatür buna misal göstərilə bilər. Miniatürlərdən biri dini mövzudadır. “Məhəmməd peyğəmbərin meracı” adlanan bu illüstrasiya Sultan Məhəmməd tərəfindən çəkilmişdir. ●Təbiət təsvirlərinin olması əlyazmadakı bütün miniatürlər üçün ortaq cəhətdir.
            369 səhifədən ibarət olan əlyazma müxtəlif vaxtlarda çoxsaylı araşdırmalar üçün mənbə⁴ olmuşdur. IV Azərbaycan alimlərindən ilk dəfə Adil Qazıyev əlyazmanı və onun miniatürlərini tədqiq etmişdir. Alimin qiymətli⁵ araşdırması ayrıca kitab halında nəşr etdirilmişdir. Ölkəmizdəki araşdırmalar bununla məhdudlaşmır. Başqa müəlliflər də əlyazmanın ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini tədqiq ediblər.
            Şah I Təhmasibin hazırlatdığı əlyazma uzun müddət saraylarda qorunmuşdur. V 1880-ci ildə xarici şirkətlərdən biri əlyazmanı alaraq Böyük Britaniyaya aparmışdır. Əlyazma bu gün də Britaniya kitabxanasında “Or.2265” nömrəsi altında saxlanır.